«Lucky» ή ένας διαλογισμός για την αξία της ζωής (του Δημήτρη Κατσορίδα)

«Lucky» ή ένας διαλογισμός για την αξία της ζωής

Κατά παράδοξο τρόπο αυτός ήταν και ο τελευταίος ρόλος του Χάρι Ντιν Στάντον, ο οποίος πέθανε σε ηλικία 91 ετών στις 16 Σεπτέμβρη 2017. Σαν να προέβλεπε το τέλος, αποφάσισε να είναι πρωταγωνιστής σε μια ταινία με αναφορά, ουσιαστικά, τον ίδιο.

Η ται­νία, που έχει σκη­νο­θε­τή­σει ο Τζον Κάρολ Λιντς, είναι μια κο­με­ντί βαθιά φι­λο­σο­φη­μέ­νη πάνω στο νόημα της ζωής και του θα­νά­του, όμως με μη­νύ­μα­τα αγά­πης για τη ζωή και τις αν­θρώ­πι­νες σχέ­σεις.

Ο 90χρο­νος Λάκι είναι ένας ηλι­κιω­μέ­νος που απο­λαμ­βά­νει τη μο­να­χι­κό­τη­τα και την κα­θη­με­ρι­νό­τη­τά του, ζώ­ντας σε ένα αγρό­κτη­μα σε κά­ποια κω­μό­πο­λη των ΗΠΑ. Η ζωή του κυλά ήρεμα, απλά και αργά. Με το που ξυπνά το πρωί, ανά­βει αμέ­σως τσι­γά­ρο και κα­τό­πιν κάνει τη γυ­μνα­στι­κή του, ακού­γο­ντας μου­σι­κή. Αμέ­σως μετά ξε­κι­νά τη βόλτα του. Πη­γαί­νει για καφέ στο κο­ντι­νό κα­φε­στια­τό­ριο, μιλά με τους θα­μώ­νες και λύνει το σταυ­ρό­λε­ξό του. Μετά, στον γυ­ρι­σμό, αγο­ρά­ζει τσι­γά­ρα και γάλα, πα­ρα­κο­λου­θεί παι­χνί­δια γνώ­σε­ων στην τη­λε­ό­ρα­ση και το βράδυ πάει βόλτα για ένα ποτό στο μπαρ της πε­ριο­χής, κου­βε­ντιά­ζο­ντας με τους φί­λους του. Επί­σης, είναι σαρ­κα­στι­κός, βρί­ζει αρ­κε­τά, και κατά πως φαί­νε­ται, είναι άθεος.

Όμως, αυτή την κα­θη­με­ρι­νό­τη­τα έρ­χε­ται να δια­τα­ρά­ξει μια ξαφ­νι­κή λι­πο­θυ­μία. Οι εξε­τά­σεις δεν δεί­χνουν να έχει κάτι πα­θο­λο­γι­κό. Από ότι φαί­νε­ται, αυτή η αδια­θε­σία οφεί­λε­ται στα γη­ρα­τειά. Ακόμη και τί­πο­τα να μην έχεις, «κά­ποια στιγ­μή το σώμα θα κα­ταρ­ρεύ­σει», του λέει ο για­τρός, υπεν­θυ­μί­ζο­ντάς του ότι «Όλα είναι μέρος της δια­δι­κα­σί­ας. Είναι φυ­σιο­λο­γι­κό να σε εγκα­τα­λεί­πουν οι δυ­νά­μεις σου. Το θέμα είναι να το απο­δε­χτού­με».

Αυτό, βάζει τον Λάκι να σκε­φτεί κάτι που μέχρι εκεί­νη τη στιγ­μή δεν έδινε ση­μα­σία. Δη­λα­δή, ότι δεν έχει μόνο γε­ρά­σει, αλλά βρί­σκε­ται και στην αντί­στρο­φη μέ­τρη­ση. Γε­γο­νός που γί­νε­ται η αφορ­μή για να φι­λο­σο­φή­σει επάνω στο θέμα της θνη­τό­τη­τας.

«Φο­βά­μαι», εξο­μο­λο­γεί­ται ο Λάκι στη νεαρή κο­πέ­λα, η οποία ερ­γά­ζε­ται στο κα­φε­στια­τό­ριο, όταν εκεί­νη πη­γαί­νει να τον δει. Και είναι λο­γι­κό. Διότι, κατά βάθος, ο φόβος των γη­ρα­τειών είναι ο φόβος για το θά­να­το. Η μέση ηλι­κία, τα γη­ρα­τειά και η ανη­συ­χία για τον θά­να­το είναι ένα υπαρ­ξια­κό ζή­τη­μα, το οποίο δεν αφή­νει κα­νέ­να ανέγ­γι­χτο.

«Τα γε­ρά­μα­τα είναι από τα πλέον απροσ­δό­κη­τα πράγ­μα­τα που συμ­βαί­νουν στον άν­θρω­πο», έγρα­φε ο Τρό­τσκι στο Ημε­ρο­λό­γιό του, στις 8 Μαϊου 1935. Και να σκε­φτείς κα­νείς ότι τότε ήταν μόνο 56 ετών. Γι’ αυτό, «Θα πρέ­πει οπωσ­δή­πο­τε να έχου­με ως στόχο όλοι στο νου μας να γε­ρά­σου­με χα­ρι­τω­μέ­να», όπως λέει ο Τι­μό­θε­ος Φάρος. Όμως, αυτό δεν λύ­νε­ται με ευ­χο­λό­για, αλλά από το πώς αντι­με­τω­πί­ζου­με τη μέση ηλι­κία. Η διε­γερ­τι­κή εμπει­ρία μιας καλής προ­σω­πι­κής σχέ­σης, η ευ­ρύ­τη­τα δη­μιουρ­γι­κών εν­δια­φε­ρό­ντων, οι πνευ­μα­τι­κές ανα­ζη­τή­σεις, και γε­νι­κά οι καλές και ου­σια­στι­κές αν­θρώ­πι­νες σχέ­σεις είναι τα απα­ραί­τη­τα προ­πα­ρα­σκευα­στι­κά στοι­χεία για την έλευ­ση των γη­ρα­τειών.

Η ται­νία με χιού­μορ δια­λο­γί­ζε­ται την ζωή, της οποί­ας την αξία και το πραγ­μα­τι­κό νόημα, αλλά και την αση­μα­ντό­τη­τα πολ­λών προ­βλη­μά­των, μπο­ρεί να τα κα­τα­λά­βει κά­ποιος/-α, μόνο μπρο­στά στο θά­να­το ή φι­λο­σο­φώ­ντας πάνω σε αυτόν. Είναι ακρι­βώς αυτή την ανα­πό­φευ­κτη πραγ­μα­τι­κό­τη­τα που αντι­λαμ­βά­νε­ται με ανα­πά­ντε­χο τρόπο ο Λάκι, την οποία προ­σπα­θεί να αντι­με­τω­πί­σει ρε­α­λι­στι­κά. «Ο ρε­α­λι­σμός είναι η απο­δο­χή μιας κα­τά­στα­σης όπως έχει», λέει ο ίδιος.

Και, κάπως έτσι, προς το τέλος της ται­νί­ας, μι­λώ­ντας με τους φί­λους του, στο μπαρ, για το θέμα της θνη­τό­τη­τας, δίνει το δικό του στίγ­μα για τη ζωή: «Όλα θα χα­θούν και δεν θα μεί­νει τί­πο­τα. Σκο­τά­δι». «Και τι κά­νου­με με αυτό;», τον ρω­τά­νε οι φίλοι του. Όταν, λοι­πόν, τα πράγ­μα­τα δεν είναι όπως τα θέ­λου­με, «χα­μο­γε­λά­με». Αυτή είναι η απά­ντη­ση που δίνει ο Λάκι: Χα­μο­γε­λά­με!! Όπως λέει ο Osho, «…αν δεν μπο­ρείς να γε­λά­σεις μ’ αυτό, αν δεν μπο­ρείς να εξα­φα­νι­στείς μέσα στο αιώ­νιο, αφή­νο­ντας ένα γέλιο πίσω σου, δεν έχεις ζήσει σωστά». Χα­μο­γε­λά­με, λοι­πόν, ή έστω προ­σπα­θού­με.

Η ται­νία, όχι τυ­χαία, τε­λειώ­νει με το τρα­γού­δι του Τζόνι Κας, το «I see a darkness».